Być może jest to o wiele łatwiejsze niż wspomniane poprzednio zadanie historyka filozofii. Gdy ten musi ogarnąć całość dzieła w pełnej jego złożoności, dokonać pełnej jego logicznej i historycznej analizy oraz swoistej re-syntezy, tu wolno postąpić inaczej. Można pozwolić sobie na wybranie z bogatej i różnorodnej całości jednego tylko lub kilku ściśle związanych ze sobą zagadnień i im poświęcić całą uwagę.
Tak właśnie pomyślany jest niniejszy szkic. Z całości filozoficznego dorobku W. I. Lenina wybieramy tu tylko pewien kompleks zagadnień, o których traktuje on w Materializmie a Empiriokrytycyzmie. Mowa mianowicie będzie o leninowskich poglądach na to, co to jest materializm filozoficzny, co to znaczy być materialistą w filozofii.
Są to zagadnienia, które zachowały swoją aktualność. mimo że przeszło już ponad pół wieku od ukazania się pracy Lenina i mimo że zadania, jakie praca ta miała spełnić wówczas – zdecydowane odcięcie filozofii marksistowskiej od pozytywizmu E. Macha i jego zwolenników w łonie rosyjskiej socjaldemokracji – należą dziś do historii. Co więcej, zobaczymy, że są to zagadnienia na gruncie materializmu dialektycznego kontrowersyjne.
Podstawową tezą światopoglądu materialistycz- nego jest twierdzenie o materialności świata. Twierdzenie to atakowane jest przez najrozmaitsze kierunki filozoficzne. Kierunki idealistyczne różnych odcieni negują wprost jego prawdziwość, usiłują bronić tezy przeciwstawnej: pozytywizm natomiast twierdzi, że teza o materialności świata pozbawiona jest sensu, bowiem jest niesprawdzalna empirycznie, metafizyczna (w pozytywistycznym sensie tego słowa).
Leave a reply